Inleiding
Inderdaad, het was een kameel waaraan de Méhari zijn naam dankt. Bij sommige Noord -Afrikaanse nomadenstammen is Méhari het woord voor kameel, en een Méhariste is een kameelrijdende Franse koloniale soldaat in Algarije.
Het was het jaar 1967 dat Roland de la Poype, eigenaar van het bedrijf SEAB, gespecialiseerd in synthetische materialen een auto ontwierp die gemaakt was van in een matrijs gevormd ABS. Het onderstel van de prototypes was op basis van een donor 2CV Fourgonette, maar tegen de tijd dat de auto in productie genomen werd diende het onderstel van de Dyane 6 als basis. Dit resulteerde er tevens in dat de type aanduiding Dyane 6 als aanvulling op de naam Méhari gebruikt werd, in iedergeval de eerste jaren, en in sommige markten.
Voordat het zover was gebeurde er echter nog wel het een en ander. Allereerst werd het ontwerp nog aangepast door Jean-Louis Barrault. Het [min of meer] definitieve ontwerp werd aan Citroën gepresenteerd waarna na ampel beraad door de op dat moment de verantwoordelijke bij Citroën; Pierre Bercot groen licht werd gegeven.
Nadat de eerste exemplaren en voorproductie series bij SEAB werden gebouwd verschoof de productie al snel naar de Panhard fabrieken in Ivry.
Door Citroën werd de Méhari aangekondigd als de opvolger van de 2CV Sahara. De grootste labbekak die je ooit gehoord hebt natuurlijk want de Sahara had 2 motoren en 4-wielaandrijving en was van plaatstaal. Totaal afwijkend van de Méhari, al zou het later met die 4X4 aandrijving nog wel goed komen maar daarover later meer.
Eigenlijk was met een schuin oog naar de Mini-Moke gekeken die al in 1964 ten tonele was verschenen. (Moke=ezel; dus nog een overeenkomst; beide zijn naar een lastdier vernoemd), ook Renault zou zich in dit segment begeven weliswaar iets later in 1970 met de Renault 4 Rodeo en later de 6 Rodeo. Echter pas nadat Renault –bazen zich eerst nogal schamper hadden uitgelaten over de Méhari en deze tijdens de Salon d’ Automobile hadden betiteld als “ een kunsstof varkensscheet op wielen”. Kort daarna echter moesten zij met lede ogen het succes van de Méhari onder ogen zien en het antwoord van de Regie in de vorm van de Rodeo 4 en 6 werd niet een fractie van het succes van Citroën’s automobiele kameeltje.
Citroën Méhari
Aldus kwam de Méhari in 1968 op de markt. De presentatie was op 11 mei van dat jaar. Aanvankelijk was de ontvangst ietwat sceptisch, en waren er zeker geen gendarmes nodig om de stand van Citroën te ontzetten wat eerder bij de DS wel het geval was geweest en waar ik ook laatst foto’s van dezelfde strekking heb geplaatst over de presentatie van de 4CV.
Het resultaat was een lichtgewicht auto die in de kaalste versie slecht 570kg op de schaal bracht. De motorisering van de Dyane 6 was de 602ccm bicilinder-boxer, uiteraard luchtgekoeld, welke aanvankelijk 26 en later 29pk leverde.
Bij verschijnen had de Méhari nog geen zij –portiertjes, deze kwamen pas nadat de Méhari een jaar leverbaar was, maar werd de instap opening gezekerd met een kunststof bekleed kettinkje. Ook bij de indeling was er nog geen keuze mogelijkheid. Alleen de 4-zits variant was leverbaar, de 2-zits variant zonder de klapbank zou eveneens later volgen, in 1970 om precies te zijn. Bijkomstigheid was dat deze als bedrijfsauto werd aangemerkt door de Franse belastingdienst waardoor deze vrijgesteld was van BTW.
Grote bekendheid kreeg de Méhari zonder meer door de rollen in de Louis de-Funès films waarin de sukkelige gendarmes regelmatig gebruik maakt van de Méhari.
Baby-brousse en Jiane
Het ligt meer voor de hand te stellen dat de Jiane en de baby-brousse de ware voorlopers van de Méhari zijn. Echter met deze stelling zal er de nodige vertwijfeling gezaaid worden want beide auto’s zijn bij de meesten van ons niet bekend en nooit echt in Europa verkocht geweest.
We beginnen met de Jiane, het Iraanse bedrijf SAIPAC, bouwde in licentie van Citroën een aantal afgeleide modellen. Het eerste model was een 2CV –AK350 besteleend in 1968. Later volgde de Jiane pick-up; een op basis van de Dyane 6 gebouwde paltte fourgon die er helemaal niet gek uitzag en voor de plaatselijke markt veel te bieden had. Op het zelfde onderstel volgde een jeep-achtige auto die al een klein beetje gelijkenis met de Méhari vertoonde. Niet in de laatste plaats omdat het model de zelfde naam droeg: Mehari, maar dan zonder streepje op de ‘e’ . Een ander verschil was dat de Iraanse Mehari van plaatstaal was vervaardigd. Onderstaand een aantal foto’s van Iraanse Mehari’s;
Baby-brousse
Op nagenoeg dezelfde leest is de baby-brousse geschoeid. Al in ’63 werd dit concept bedacht door de eigenaren van een bedrijf uit Ivoor-kust, Atelier et Forges de l’Ebrié,
M. Letoquin en M. Lechanteur. Het streven was een multi-functioneel voertuig, die makkelijk en goedkoop te produceren was. Tussen 1963 en 1979 zijn er al met al zo’n 31.300 stuks van deze baby-brousse gebouwd.
Andere vergelijkbare veoertuigen die op Dyane, 2CV of Ami onderstellen werden gebouwd zijn de FAF, Pony, Dalat en de Yagan. Vroeg of laat zullen deze nog weleens ter sprake komen. Ook van de baby brousse een aantal afbeeldingen.
Veelkleurig palet en slechts 13 carrosserie-delen
De Méhari heeft in al zijn verschijningen gezorgd voor een kleurig en afwisselend straatbeeld. Met veel aanprekende ietwat exotisch klinkende benamingen werden de kleuren aangeduid. Hopi (rood) Tibesti en Montana (groen), Kirghiz (oranje).
Maar ook Kalahari en Hoggar beiden beige en het fris-gele Atacama.
De laatste jaren van de productiefase van de Méhari tot aan het einde in 1988 kreeg de Méhari de aanduiding Azur mee in de type vermelding. Dit gaf de witte kleurstelling aan met de donkerblauwe accenten.
De carrosserie bestond uit 13 delen zoals bijgevoegd schetsje laat zien. Dat het ABS materiaal het eeuwige leven zou hebben was een sprookje dat als snel achterhaald werd. De trilling, het UV en andere invloeden zorgen dat je regelmatig Méhari’s ziet met probleempjes als blazen, scheurtjes en verkleuring.
Enkele officiële persfoto’s en folders van de Méhari
1.212; het exacte aantal 4X4 Méhari’s
Uiteindelijk kwam die dan toch nog de integraal aangedreven Méhari. In 1979 was het zover, het was dus al wat verder in de levenscyclus van de Méhari, wellicht is dat een verklaring waarom de 4X4 een weinig verkochte variant is gebleven. De andere reden za de hogere aanschafprijs geweest zijn die de vierwielaandrijving met zich meebracht. Overigens had de 4X4 schijfremmen rondom en een 7 versnellingsbak.
Het gemakkelijkst was de 4X4 te herkennen aan het feit dat bij deze uitvoering de reserve wiel in een bunker op de motorkap gemonteerd was. Het doek viel in 1983 voor de terrein-uitvoering van de Méhari. De teller bleef op 1.212 stuks steken, wat deze uitvoering inmiddels zeer zeldzaam en gezocht maakt.
Amerikaanse variant en in Duitsland NEIN!
Niet veel mensen weten dat de Méhari ook in Amerika korte tijd verkrijgbaar is geweest. Om het kunststof taartschepje geschikt te maken voor de strenge Amerikaanse regelgeving waren er wel wat aanpassingen nodig, sommige gingen zelfs zover dat de indentiteit van de Méhari er enigszins door veranderde.
De belangrijkste zichtbare afwijking bestond uit het feit de US Méhari was voorzien van 7” sealed-beam koplampen en speciale zijlampjes, waardoor het front en de motorkap was aangepast. De Méhari krijgt door de koplampen die boven de grille uitsteken een beetje verbaasde gezichtsuitdrukking, maar niet onaardig verder.
Om een beeld te krijgen een tweetal foto’s van deze uitvoering.
Andere afwijkingen ten opzichte van de Europese Méhari’s waren verder een aangepast achterklepje waar de Amerikaanse kentekenplaatje precies in vielen en aan weerszijde bijbehorende kentekenplaat verlichting van Lucas, een zeer degelijke rechte achterbumper, ruitewissermotor met 2 snelheden, achteruitrijlichten en reflecterende gele cat- eyes op de zijkant voor en achter.
De Amerikaanse Méhari’s werden overigens als light truck op kenteken gezet wat de type goedkeuring ietsjes vergemakkelijkte ten opzichte van personenauto’s.
Al met al een hoop heisa als je bedenkt dat de Méhari alleen in het jaar 1970 verkocht werden in de States. In dat jaar wist Citroën er slechts 214 aan de vrouw/man te brengen, wat de US-Méhari een zeldzame verschijning maakt.
Hoe anders echter nog ging het er aan toe in Duitsland. Hier is de Méhari nooit verkocht geweest omdat de instanties niet mee wilden werken aan het afgeven van een type goedkeuring. Men vond de kunststof carrosserie te brandgevaarlijk. De zitpositie (zonder gordels) te gevaarlijk. Nu ondenkbaar met de Europese richtlijnen, maar in die tijd kon elk land zijn bepalingen net zo uitvoeren als het hen goed dunkten. Inmiddels zijn er mondjesmaat wat gebruikte Méhari’s het land ingevoerd en op kenteken gezet, naar men zegt onder nog steeds de nodige weerstand van TÜV en andere pennenlikkers.
Méhari’s voor het leger
Behalve door het Franse leger, welke door de jaren heen tot pakweg 1980 een groot aantal Méhari’s in gebruik had, maakte ook het Ierse leger gebruik van de degelijke en gebruiksvriendelijke ABS ‘eend-achtige’. In totaal waren er in Ierland 12 stuks in militaire dienst, waarvan de meesten in 1985 van de hand werden gedaan.
Slechts 1 is er behouden en resideert nog altijd op Camp Curragh in de County Kildare. Naast het feit dat de speciaal voor militaire toepassing gebouwde Méhari’s iets lichter schenen te zijn is er nog een belangrijke afwijking die op het oog niet zichtbaar is. Ze hebben allemaal een omgebouwde elektrische installatie naar 24V, dit om de vaak veel stroom trekkende radio’s te voeden. Dit werd gedaan door 2 grote 12V accu’s in serie te schakelen. Uiteraard moesten er diverse componenten zoalsdynamo, bobine maar ook de velichting hierop aangepast worden. De Méhari’s speelden een belangrijke rol bij de verbindingen.
Dagelijks genoegen
De Méhari is een vrije tijds auto pur-sang. Een symbool van ongedwongenheid en vrijheid uit de jaren ’60 en ’70. Bij het zien van een Méhari krijg je ongemerkt al een glimlach op je gezicht.
Op mijn dagelijkse woon-werk route tussen Vleuten en Montfoort kom ik bijna steevast elke dag een prachtige Méhari tegen. Zeker nu het weer donkerder begint te worden, priemen de vriendelijke gele pitjes me tegemoet. Steeds vaker betrap ik me erop dat ik het raam op een kiertje zet zodat ik de lieflijke tonen van het mierzoet klinkende boxertje kan horen. Ze is in sprankelende staat in een heerlijke oranje tint alsof de november-triestheid geen vat op haar heeft en langs de flankjes afglijdt. Na zulke vroege ontmoetingen maakt het mij eigenlijk al niet meer uit hoe mijn kantoordag er uit ziet, een voorshcot op vroljkheid heb ik dan al genomen.
Ik besef dat ik eigenlijk wel uren over de Méhari door kan gaan maar laat het met het oog op de leesbaarheid hier bij. Rest slechts nog gezamenlijk te bepalen wat een waardig opvolger is van de Méhari. Je bent snel geneigt om Mega tjaffer te roepen ware het niet dat deze nooit als Citroën is verkocht. Desalniettemin komt deze bijzondere voiture op korte termijn hier zeker aan bod. Zelf denk ik mer aan de C3 Pluriël. Deze ondergewaadeerde auto heeft een hoog plezier en fun gehalte, nog steeds wordt ze niet voor vol aan gezien, en is er in veel grappige en vlotte kleuren.
En is het niet exact zo ooit begonnen met de Méhari??.............................
Het schaalmodel;
De hiergetoonde rode Méhari is een schaalmodelletje van Solido die al enkele jaren in ongewijzigde vorm te koop is. De gietvorm stamt uit een tijdperk dat de detaillering nog lang niet van het hedendaagse niveau was. Het heeft niet al te veel accenten en er is te zien dat de giet-matrijs al een tijdje in gebruik is. Het model is uitgedost in rode kleur die voor de brandweer (sapeur-pompière) gebruikelijk is.
Wel een opmerkeijke overeenkomst met het origineel: de body is van kunststof.
Ook het modelletje heeft een grote radio in de laadbak staan wat zou kunnen duiden op een ex-militaire Méharie die een tweede leven als brandweer verbindingswagen kreeg. Leuk en waarheidsgetrouw want dat waren zaken die zeker gebeurden in die tijd. Het modelletje kocht ik eerder dit jaar in een erg leuke modelwinkel in Dole.
De 9 euro’s zeker waard.
Een waardige en goede aanvulling in mijn vitrines,
Groeten en happy collecting,
Arie-Jan
